زمانی که دیگران را بشناسیم و از ویژگی های شان آگاه شویم، می توانیم به آن ها اعتماد کنیم. یکی از روش هایی که به خلق اعتماد کمک می کند، «پنجره جوهری» است.به کمک این مدل، می توانید با افشای اطلاعاتی درباره خودتان، اعتماد دیگران را جلب کنید و با استفاده از بازخوردهایی که از دیگران می گیرید، ویژگی های تان را بهتر بشناسید و خودآگاهی خود را افزایش دهید.
پنجره جوهری چیست؟
در سال ۱۹۹۵، دو فرد به نام های جوزف لافت و هری اینگهام، مدل پنجره جوهری را ارائه کردند. پنجره جوهری نام خود را از اول اسم های این دو فرد گرفته است. این مدل، یک ابزار ساده و مفید برای به تصویر کشیدن و تقویت خودآگاهی، درک و تفاهم دو طرفه بین افراد یک گروه است مانند: رفتار مناسب، همدلی، همکاری و تعاون، پیشرفت بین گروهی و میان فردی که به ویژه در رابطه بین کارفرما و کارمند مفید است.
پنجره جوهری چه مزایایی دارد؟
- کمک به درک و فهم ویژگی های خود
- بهبود شخصیت
- ارتقا مهارت های ارتباطی
- توسعه روابط میان فردی
- توسعه روابط بین گروهی
- ایجاد اعتماد
- بهبود کار تیمی
- کاهش استرس
- افزایش خودآگاهی
- ایجاد روابط قوی تر
پنجره جوهری چه بخش‌هایی دارد؟
پنجره جوهری، از چهار بخش تشکیل شده است. اندازه این چهار بخش، با توجه به فرد حاضر در گروه یا موقعیت تیم، قابل تغییر است.
1- ناحیه باز ( آشکار)
شامل اطلاعاتی درباره خودتان است، که هم خودتان هم دیگران از آن آگاه هستید. این اطلاعات شامل موارد زیر می شود:
- اطلاعات واقعی: اطلاعاتی مانند روابطی که دارید، محل زندگی تان، فرزندان، شغل و مواردی از این دست
- احساسات: افراد و چیزهایی که برایتان اهمیت دارد و به آن ها علاقه دارید
- رفتارها: طرز رفتار و تعامل شما با مردم
- خواسته ها: اهداف و خواسته هایی که در زندگی دارید
- نگیزش: چیزی که باعث می شود شروع به کار کنید و کارتان برای شما اهمیت داشته باشد
2- ناحیه کور
درباره اطلاعات و ویژگی هایی است که دیگران از آن خبر دارد، اما برای خود فرد ناشناخته است. از این ناحیه می توان به عنوان ناحیه ناآگاهی و بی خبری از خود اشاره کرد. همه ما جنبه های شخصیتی داریم که از آن ها ناآگاه هستیم. برای مثال ممکن است دیگران شما را فرد کوشا و سخت کوشی بدانند، در صورتی که خودتان چنین طرز فکری نداشته باشید. و راه حل آن از طریق جست و جو و درخواست دریافت بازخورد دیگران است.
3- ناحیه پنهان
شامل ویژگی ها و اطلاعاتی است که برای خود ما شناخته شده است، اما این اطلاعات را از دیگران پنهان می کنیم. زمانی که با دیگران ارتباط بیشتری برقرار کردید و اعتماد بیشتری بین شما شکل گرفت، می توانید از طریق خود افشایی، اطلاعات بیشتری را درباره خودتان با آن ها در میان بگذارید. این امر سبب ادراک و تفاهم، همکاری، اعتماد، کار گروهی بهتر و موثرتر می شود. کاهش ناحیه پنهان همچنین احتمال گیج شدن، سو تفاهم و ارتباط ضعیف را کاهش می دهد؛ که همگی منجر به تضعیف کارایی و اثربخشی تیم می شوند.
4- ناحیه ناشناخته
ناحیه ناشناخته، شامل اطلاعات، احساسات، توانایی های نهفته، استعدادها و تجربه هایی است که هم برای خودتان هم برای دیگران ناشناخته است. این امور ناشناخته انواع مختلفی دارد و می تواند شامل احساسات، رفتارها، توانایی ها و نگرش های مثبت و مفید باشد، یا می تواند شامل جنبه های عمیق تری از شخصیت فرد شود و به میزان مختلفی بر رفتار فرد تاثیر بگذارد.
در ادامه به نمونه هایی از عوامل ناشناخته اشاره می کنم از جمله:
- توانایی که به دلیل نبود فرصت، اعتماد یا آموزش، دست کم گرفته شده اند
- استعداد یا توانایی ذاتی که فرد نمی داند از آن برخوردار است
- احساس ترس یا نفرت که فرد از وجود آن در خود خبر ندارد
- بیماری ناشناخته
- احساسات ناخودآگاه یا سرکوب شده
- رفتار یا حالت شرطی از دوران کودکی
حال چگونه با شناخت پنجره جوهری، خودمان را بهتر بشناسیم؟
یک روش برای شناخت بهتر خود این است که از دیگران بخواهید هر چیزی که درباره شما می دانند را به شما بگویند. سپس چیزهایی که آن‌ه ا گفتند را با آنچه خودتان درباره خود می دانید تطبیق دهید. از این طریق متوجه ویژگی هایی که دیگران از آن مطلع بودند اما خودتان از آن ها اطلاع نداشتید ، باخبر شوید. شما باید سعی کنید جنبه های تاریک و ناشناخته ی خود را کشف کرده و از نقاط قوت، نقاط ضعف، افکار، باورها و ارزش های خود باخبر شوید.