پرخوری عصبی الگویی برای غذا خوردن است که در آن فرد برای مقابله با موقعیت‌ه ای استرس زا، از غذا خوردن کمک می گیرد. بیشتر افراد در طول زندگی پرخوری عصبی را تجربه کرده اند که می تواند به شکل خوردن چیپس هنگام بی حوصلگی یا خوردن شکلات بعد از یک روز کاری سخت خودش را نشان داده باشد.
اگر پرخوری عصبی بارها تکرار می شود به این معنی که به راهکار اصلی فرد برای مواجهه با احساسات تبدیل شده است، می تواند روی جنبه های مختلف زندگی و سلامت فرد تأثیر منفی بگذارد.
حقایقی درباره پرخوری عصبی
- تنها مسائل روانی دلیل پرخوری عصبی نیستند و این اختلال می تواند دلایل جسمی هم داشته باشد.
- معمولاً استرس و احساسات شدید باعث پرخوری عصبی می شوند.
- راهکارهای مقابله با احساسات منفی می تواند به افراد کمک کند تا شدید ترین علائم را کاهش دهند.
محرک هایی که باید از آن ها اجتناب کرد
استرس و سایر احساسات منفی تنها محرک های پرخوری عصبی نیستند.
بر اساس گزارش ها، سایر محرک های رایج برای پرخوری عصبی عبارتند از:
- حوصله سررفتگی: بی حوصلگی و نداشتن کاری برای انجام دادن یکی از محرک های رایج پرخوری عصبی است. بسیاری از مردم زندگی پرمشغله ای دارند و زمانی که کاری برای انجام دادن ندارند، این خلاء را با غذا خوردن پر می کنند.
- عادت ها: ریشه این عادت ها معمولاً نوستالژی یا اتفاقات دوران کودکی است. برای نمونه، این عادت می تواند خوردن بستنی بعد از گرفتن کارنامه و رضایت از نمرات باشد.
- خستگی: هنگام خستگی و به ویژه زمانی که از انجام کاری ناخوشایند خسته شده اید، پرخوری یا بی دلیل غذا خوردن آسان تر می شود. غذا خوردن در واقع واکنش فرد است به اینکه دیگر نمی خواهد انجام یک کار خاص را ادامه دهد.
- نفوذ اجتماعی: هر کسی می تواند دوستان یا نزدیکانی داشته باشد که او را به خوردن پیتزا بعد از یک موفقیت شغلی یا تحصیلی دعوت کنند یا از او بخواهند که بعد از یک روز کاری سخت برای شام بیرون بروند. وقتی با دیگران هستید، پرخوری آسان تر خواهد شد.
راهکارهایی برای مقابله
اولین قدم برای اینکه فرد بتواند پرخوری عصبی را کنار بگذارد، شناخت محرک ها و موقعیت هایی است که در زندگی با آن ها مواجه می شود. داشتن یک دفترچه یادداشت برای ثبت چیزهایی که می خورید، به شناسایی این موقعیت ها کمک می کند؛ موقعیت هایی که به خاطر مسائل روانی غذا خورده اید و نه از روی گرسنگی.
پیگیری و ارزیابی رفتار هم راهکار دیگری است که به شناسایی عادت های غذایی کمک می کند.
این رفتار می تواند در قالب موارد زیر ثبت شود:
- الگوی میزان گرسنگی؛ برای نمونه، درجه بندی میزان گرسنگی از ۱ تا ۱۰
- واکنش افراد به انجام کارهای خسته کننده یا ناخوشایند
- تعیین احساسی که تجربه می کنند؛ بی حوصلگی یا خشم
قدم بعدی می تواند ایده پردازی باشد به این معنی که راهکارهایی برای مقابله با محرک های شناسایی شده طراحی شود.
برای نمونه:
- فردی که به هنگام بی حوصلگی غذا می خورد، شاید مطالعه کتابی جدید و جالب یا انجام یک سرگرمی جدید و چالش بر انگیز به او کمک کند.
- کسی که وقتی دچار استرس می شود غذا می خورد، می تواند برای کنار آمدن با احساسات از پیاده روی، یوگا یا مدیتیشن کمک بگیرد.
- افرادی که وقتی افسردگی در آن ها تشدید می شود غذا می خورند، تماس با یکی از دوستان یا خارج شدن از منزل برای یک تفریح کوتاه می تواند در مقابله با احساسات منفی به آن ها کمک کند.
همچنین می توانید درباره سایر راهکارهای مقابله با پرخوری عصبی با درمانگر یا روان شناس مشورت کنید. البته پزشک یا متخصص تغذیه هم می تواند اطلاعات بیشتری درباره ایجاد عادت های غذایی مثبت و تغذیه سلامت محور به شما ارائه دهد و حتی اگر لازم باشد، شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهد.
ناتوانی در خودکنترلی یعنی اینکه افراد نمی توانند احساسات و هیجانات خود را کنترل کنند. این گونه نیست که همه افرادی که به پرخوری عصبی دچار می شوند ناتوانی در خودکنترلی دارند یا اینکه هر کسی که در خودکنترلی ناتوان است به پرخوری عصبی دچار می‌شود. این مسئله می تواند دلایل پیچیده ای داشته باشد که بعضی از آن ها شامل موارد زیر می شود:
تربیت دوران کودکی
برای بعضی از مردم، پرخوری عصبی رفتاری است که آن را در دوران کودکی آموخته اند. در دوران کودکی، والدین برای مقابله با یک روز یا موقعیت سخت یا به عنوان پاداش برای یک چیز خوب به کودکان غذا می دهند.
با گذشت زمان، کودکی که پس از گرفتن نمره خوب در امتحان کلوچه ای به عنوان پاداش گرفته است، ممکن است به بزر‌گسالی تبدیل شود که بعد از یک روز کاری سخت خودش را به یک جعبه شیرینی دعوت کند.
اگر پرخوری عصبی ریشه در تربیت دوران کودکی داشته باشد، ترک این عادت می تواند بسیار چالش برانگیز باشد.
مشکل داشتن در مواجهه با احساسات
در بین کسانی که در مواجهه با احساسات منفی مشکل دارند و برای رهایی از آن ها باید به سختی تلاش کنند، پرخوری عصبی رایج است. انسان به طور غریزی نیاز دارد تا خیلی سریع احساسات منفی را از خودش دور کند و این نیاز غریزی باعث می شود تا رفتارهای ناسالم از او سر بزند.
البته پرخوری عصبی تنها با احساسات منفی مرتبط نیست. هیجانات خوشایند مانند شرکت در مهمانی ها هم می تواند باعث پرخوری بشود.
سخن آخر
پرخوری عصبی یک تجربه رایج است و معمولاً با گرسنگی جسمی ارتباط ندارد. بعضی افراد در برابر این تمایل تسلیم می شوند اما بعضی دیگر به تأثیرات منفی آن روی سلامت جسمی و روانی توجه می کنند و برای مقابله با آن به دنبال راهکار هستند.
هر کسی که عادت های غذایی او باعث ایجاد احساسات منفی می شود، باید با متخصص تغذیه یا پزشک درمانگر درباره آن ها مشورت کند. برای پیدا کردن مؤثرترین راهکارهای مقابله با پرخوری عصبی، شما به کمک نیاز دارید.