از دست دادن فرزند یکی از بدترین اتفاقاتی است که امکان دارد برای والدین بیفتد. داغ از دست دادن فرزند همیشه برای والدین تازه است.
پدر و مادر با از دست دادن فرزند نه تنها کسی که بسیار دوستش داشته اند، بلکه ثمره زندگی شان را از دست می دهند و این اتفاق به شدت ناراحت کننده است.
تأثیرات از دست دادن فرزند بر والدین
1-اثرات بیولوژیکی
از دست دادن فرزند نیز مانند هر عامل ناراحت کننده دیگری ممکن است فرد را دچار علائم فیزیکی از جمله معده درد، گرفتگی عضلانی، سردرد و حتی سندرم روده تحریک پذیر کند. یکی از عارضه های رایجی که والدین سوگوار فرزند دچارش می شوند، سندرم قلب شکسته است، وضعیتی که مانند حمله قلبی است. به گفته محققان، علائم این سندروم عبارت اند از:
- احساس فشار در قفسه سینه؛
- -درد؛ افزایش نشان گرهای آنزیم قلبی در نتایج آزمایشگاهی.
2- اثرات روانی
چند سال اول پس از مرگ فرزند، والدین بیشتر در معرض خطر خودکشی، افسردگی شدید و اندوه پیچیده هستند. اندوه پیچیده با اندوه معمولی متفاوت است. در این حالت، غم و اندوه باعث نگرانی مداوم یا نشخوار فکری درباره مرگ می شود، فرد از صحبت کردن یا فکر کردن درباره مرگ دوری می کند یا پس از گذشت چندین ماه از اتفاقی هولناک، فرد هنوز غم زیادی را احساس می کند. کسانی که دچار غم و اندوه پیچیده می شوند، ممکن است احساس کنند که مرحله حاد غم پایانی ندارد.
دکتر کریستن فولر می گوید: «اینکه والدین بدون هیچ نوع عارضه جدی مانند فکر خودکشی یا رفتارهای آسیب زننده به خودشان صرفا ناراحت باشند و غصه بخورند، بهترین حالت است.» بدترین حالت ها شامل:
- تمایل به خودکشی؛
- روان پریشی؛
- ابتلا به اختلالات روانی؛
- اختلال اشتها و خواب.
3- اثرات اجتماعی
طبیعی است که رابطه پدر و مادر پس از مرگ فرزندشان تغییر خواهد کرد. اگر والدین قبل از این اتفاق با هم مشکل داشته اند، پس از این اتفاق رابطه شان به احتمال زیاد بدتر خواهد شد. تأثیر این اتفاق روی زن و شوهری که پیش از این اتفاق با هم رابطه خوبی داشته اند، برعکس حالت قبل است. درست است که غم و افسردگی ناشی از این اتفاق تلخ بر توانایی برقراری ارتباط آن ها اثر منفی می گذارد، اما به احتمال زیاد این زوج به هم نزدیک تر خواهند شد، از هم حمایت خواهند کرد تا با کمک یکدیگر از این وضعیت خارج شوند.
یکی دیگر از چالش های والدینی که فرزندشان را از دست داده اند، ارتباط با فرزندان دیگرشان است. پشت سر گذاشتن این اتفاق تلخ و انجام وظایف پدری و مادری چالش برانگیز است. کارشناسان معتقدند که این پیامدها برای فرزندان و والدین بازمانده تا حد زیادی به وضعیت رابطه آنها قبل از آسیب بستگی دارد. از دست دادن فرزند می تواند خانواده را گرد هم آورد یا از هم بپاشد.
توصیه هایی برای کنارآمدن با از دست دادن فرزند
اعضای خانواده را کنار هم نگه دارید
فرزند فوت شده شما هنوز هم بخشی از خانواده تان است و تا آخر عمر در قلب همه تان خواهد بود، اما این اتفاق نباید باعث از هم پاشیدن خانواده شود. کنار هم بمانید و به هم تکیه کنید. با هم بودن اعضای خانواده به شما کمک می کند به یاد بیاورید که در این غم تنها نیستید.
از یک متخصص کمک بگیرید
اغلب والدین بعد از مرگ فرزندشان دچار غم و اندوهی پیچیده می شوند. طبیعی است که برای کنار آمدن با این غم و اندوه نیاز به حمایت داشته باشند.
سعی نکنید به تنهایی با این مسئله کنار بیایید. مشاور خانواده می تواند به شما و خانواده تان مهارت هایی را یاد بدهد که برای کنارآمدن با این فقدان دشوار نیازشان دارید.
به گروه های حمایتی بپیوندید
از دست دادن فرزند تجربه تلخی است و کمتر کسی می تواند احساس والدین را درک کند. در این شرایط، می توانید با پیوستن به گروه کسانی که فرزندشان را از دست دادند، کمی تسکین پیدا کنید. دانستن اینکه دیگران هم رنج مشابهی دارند، می تواند کمی شما را آرام کند.
کمک های دیگران را قبول کنید
بسیاری از والدین عزادار دوست دارند تنها باشند و این طبیعی است. در این شرایط، پاسخ دادن به سؤالات دیگران، صحبت کردن درباره خود و حتی کارهای روزانه عادی دردناک است.
به اطرافیان تان اجازه بدهید در پختن غذا، نگهداری از فرزندان دیگرتان و انجام کارهای خانه کمک تان کنند و در زمان نیاز کنارتان باشند و به حرف های شما گوش کنند. سعی نکنید همه کارها را به تنهایی و بدون کمک انجام دهید.
به سلامتی خود توجه کنید
بیشتر اوقات والدین و فرزندان شان چنان در غم ازدست دادن ناگهانی عزیزشان غرق می شوند که سلامتی خودشان را نادیده می گیرند. تلاش برای تغذیه سالم و انجام تمرینات ورزشی مهم است. گام های کوچک بردارید تا کم کم به مسیر اصلی بازگردید. به مرور زمان می توانید تغییرات بیشتری ایجاد کنید و کارهای بیشتری را انجام بدهید. وقتی از نظر جسمی احساس بهتری داشته باشید، از نظر روحی هم احساس بهتری پیدا خواهید کرد.
از افراد سمی دوری کنید
اگر دوستانی دارید که نمی توانند به احساسات شما احترام بگذارند و با شما مهربانانه رفتار کنند، باید ارتباط تان را با آنها قطع کنید. اطراف تان را با افرادی پر کنید که حامی و دلسوزند. این کار روند سوگواری را بسیار قابل تحمل تر می کند.
سعی کنید همه چیز را به روال قبل برگردانید
روتین ها سبب احساس راحتی و امنیت می شوند، به خصوص برای کودکان. بنابراین مهم است که به مرور زمان کارهای روزمره سابق را وارد زندگی تان کنید، مثل برنامه های روزمره آماده شدن برای رفتن به مدرسه یا محل کار، صرف شام با هم یا شرکت در مهمانی های خانوادگی.
سخن آخر
غم و اندوه از دست دادن ناگهانی کودک مانند هیچ کدام از تجربه های دیگر نیست. این اتفاق تا مدت ها شما را شوکه خواهد کرد. در حالی که کنار آمدن با این اتفاق کار آسانی نیست، اگر تلاشی کنید تا به عنوان خانواده کنار هم بمانید و از خودتان مراقبت کنید، از پس آن بر می آیید.