افراد دارای ویژگی کمال گرایی برای خود اهدافی تعیین می کنند، سپس طوری رفتار می کنند که گویی رسیدن به این اهداف تمام دنیای آن ها است. چنانچه به هدف خود نرسند، برایشان غیر قابل بخشش می شود. استبداد بایدهایی که به زندگی خود اعمال می کنند زمینه ساز تبدیل کمال گرایی بهنجار به کمال گرایی نابهنجار می شود. تشدید ویژگی های کمال گرایی برای آن ها در زندگی مشکلاتی در روابط میان فردی، شغل، تحصیل، ازدواج و… به وجود می آورد. اگر احساس می کنید فردی کمال گرا هستید، بهتر است از آن در مسیر مطلوب و درست استفاده کنید و از فواید آن بهره مند شوید. آگاهی از راه های غلبه بر کمال گرایی نابهنجار به شما در این مسیر کمک می کند.
منظور از کمال گرایی نابهنجار چیست؟
در حقیقت کمال گرایان نابهنجار افرادی با عقاید محکم و ثابت هستند که انعطاف ناپذیری ویژگی بارز آنها است. تلاش برای کمال گرایی جنبه ذاتی انسان محسوب می شود، اما هنگامی که مرزها شکسته می شوند مفهوم کمال گرایی تغییر می کند و در واقع به به افکار و رفتارهای خود تخریب گرایانه ای تبدیل می شود که هدف آن ها رسیدن به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه است و در بسیاری موارد بروز اختلال شخصیت در فرد را به همراه دارد.
باورهای غیر منطقی کمال گرایان نابهنجار
نياز به تاييد: همه افراد مهم در زندگی من، بايد مرا تاييد كنند و دوستم بدارند.
انتظارات بيش از اندازه از خود: من بايد در تمام زمينه ها كاملاً با كفايت و شايسته باشم در غير اين صورت فرد بی ارزشی هستم.
مستعد سرزنش: اگر من يا ديگران بد و شرور هستيم بايد تنبيه شويم.
درماندگی عاطفی: علت تمام ناخوشی ها و بدبختی های من و يا ديگران تابع شرايطی است كه من كنترلی بر آنها ندارم.
نگرانی بيش از اندازه: حتی اگر رخداد چندان تهديد كننده يا خطرناك نباشد، من بايد نگران شوم.
پرهيز از مشكلات: فرار از مشكلات برايم آسانتر از درگير شدن با آن ها است.
وابستگی: من به شخصی قوی تر از خودم نياز دارم تا بر او تكيه كنم.
درماندگی: تنها گذشته من است كه تعيين كننده رفتارهای فعلی ام است و اگر چيزی در گذشته من تاثير گذاشته، اثرش هميشه باقی خواهد بود.
روش های کاربردی برای غلبه بر کمال گرایی:
تعیین اهداف واقع گرایانه
افراد کمال گرا اغلب هدف های سخت و دست نیافتنی برای خود انتخاب می کنند به حدی که امید خود را برای محقق شدن آن ها از دست می دهند. به جای این کار سعی کنید دیدگاه واقع گرایانه داشته باشید. چند هدف کلی برای زندگی و آینده خود انتخاب کنید و آن ها را به اهداف کوچک تر تقسیم کنید. فکر کردن به اهداف کوچک تر و تلاش برای رسیدن به آن ها مطمئنا آسان تر خواهد بود. موضوع دیگر این است که برخی کمال گرایان خواسته های دیگران و اهداف آن ها را در اولویت قرار می دهند و سعی می کنند مطابق انتظارات آنان عمل کنند. به جای این کار رویاهای خود را دنبال کنید.
پذیرش اشتباهات
هر انسانی ممکن است بارها و بارها در زندگی خود اشتباه کند؛ اشتباهات بخش جدایی ناپذیر از زندگی هستند و مهم پذیرش و درس گرفتن از آن ها است. این اشتباهات می توانند به تجربیات و درس هایی مفید برای شما تبدیل شوند و توانایی های زیادی به شما ببخشند. بنابراین خود را به خاطر آن ها سرزنش نکنید و تلاش کنید تا بیشتری بهره را از آن ها ببرید.
توجه به احساسات
به احساسات درون خود توجه کنید و آن ها را جدی بگیرید. زمانی که دچار اضطراب، غم و ترس می شوید به اهداف خود نگاه کنید. آیا انتظارت تان از خود بیش از حد نیست؟ احساسات تان به شما می گویند که احتمال خیلی به خود سخت می گیرید. افکار و احساسات شما بر روحیه و عملکردتان تأثیر می گذارد؛ پس در وهله ی اول لازم است روحیه بالا و افکار مثبتی داشته باشید. از جملات مثبت برای توصیف خود استفاده کنید و اعتماد به نفستان را بالا ببرید.
تمرکز بر کلیات
کمال گرایان اغلب بر روی جزئیات بیش از حد وقت می گذارند و تمرکز می کنند و به کلیات اهمیت نمی دهند. برای مثال ممکن است خود را به خاطر خوردن یک وعده دسر، در حالی که رژیم هستند سرزنش کنند و این موضوع را فراموش کنند که به مدت یک ماه بر رژیم غذایی خود وفادار مانده اند. دست از سرزنش خود بردارید و کلیات موضوعات را نیز در نظر بگیرید.
اصلاح قوانین شخصی
افراد کمال گرا قوانین سختی برای خود دارند؛ اغلب چنین جملاتی به کار می برند: «من نباید هیچ اشتباهی کنم، همه بدون استثنا باید مرا دوست داشته باشند، خانه نباید ذره ای نامرتب باشد، من باید سر کارم بهترین باشم و…» هر چند این استانداردها خوب به نظر می رسند اما باید انعطاف پذیر باشند نه غیر واقعی و آزار دهنده. قوانین سخت زندگی تان را تغییر دهید. از یک قانون کوچک استفاده کنید و بعد انعطاف پذیری خود را گسترش دهید.